W odpowiedzi na wnioski Walnego Zgromadzenia PIR z dnia 28 czerwca 2021 r., Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi uprzejmie informuje, co następuje:
- Wniosek o zwiększenie środków finansowych na dopłaty do ubezpieczeń upraw rolnych w ustawie budżetowej na 2022 r. W 2021 r, po raz kolejny, zabrakło środków na dopłaty z budżetu Państwa do ubezpieczeń upraw rolnych i część rolników nie ubezpieczyła swoich upraw.
Odpowiedź MRiRW:
W wyniku podjętych przeze mnie działań, środki na dopłaty do składek ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich podwyższone zostały o 500 mln zł. tj. do 900 mln zł. Natomiast w projekcie ustawy budżetowej na 2022 r. zaplanowane zostały środki na dopłaty do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, w wysokości ponad 1,4 mld zł. Zapewnienie powyższych środków powinno umożliwić zawarcie umowy ubezpieczenia z dotacją z budżetu państwa wszystkim zainteresowanym producentom rolnym z wybranym zakładem ubezpieczeń, który oferuje najkorzystniejszy zakres ubezpieczeń, w szczególności z Towarzystwami Ubezpieczeń Wzajemnych których działalność opiera się na zasadzie solidarnej pomocy. - Wniosek o zmianę sposobu szacowania szkód klęskowych w ten sposób, by rolnicy mieli szacowane szkody do konkretnych upraw – 30%, a nie do całego gospodarstwa oraz by w szacowanych szkodach oddzielić produkcję zwierzęcą od roślinnej. Zdaniem Członków Walnego Zgromadzenia PIR, będzie to korzystniejsze dla rolników.
Odpowiedź MRiRW:
Odnosząc się do zmiany sposobu szacowania szkód powstałych w wyniku wystąpienia niekorzystnych zjawisk atmosferycznych, uprzejmie informuję, że pomoc udzielana producentom rolnym, w tym również pomoc na wznowienie produkcji rolnej w związku z wystąpieniem szkód w gospodarstwach rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej spowodowanych niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi, musi być zgodna z przepisami dotyczącymi pomocy publicznej, w tym :
a) wytycznymi Unii Europejskiej w sprawie pomocy państwa w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich w latach 2014-2020 (2014/C 204/01) (Dz. Urz. UE z dnia 1.07.2014, C 204) oraz
b) rozporządzeniem Komisji (UE) nr 702/2014 z dnia 25 czerwca 2014 r. uznającym niektóre kategorie pomocy w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 193 z 01.07.2014, str. 1, z późn. zm.),
c) albo pomoc musi być udzielana w formule de minimis zgodnie z przepisami rozporządzenia Komisji (UE) nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, s. 9, z późn. zm.).Zgodnie z przepisami rozporządzenia Komisji (UE) nr 702/2014 państwa członkowie mogą udzielać pomocy na wyrównanie szkód spowodowanych przez niekorzystne zjawisko klimatyczne porównywalne do klęski żywiołowej. Natomiast niekorzystne zjawisko klimatyczne porównywalne do klęski żywiołowej, zgodnie z ww. przepisami oznacza niekorzystne warunki pogodowe, takie jak: mróz, burza i grad, lód, ulewny lub długotrwały deszcz lub poważna susza, które niszczą ponad 30 % średniej produkcji wyliczonej na podstawie:
a) produkcji z ubiegłych trzech lat; lub
b) średniej z trzech lat opartej na okresie pięciu ubiegłych lat, z wyłączeniem wartości najwyższej i najniższejZgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 stycznia 2015 r. w sprawie szczegółowego zakresu i sposobów realizacji niektórych zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (Dz.U. poz. 187 z późn.zm.) oraz mając na uwadze ww. przepisy Komisji Europejskiej protokół oszacowania szkód sporządzany jest dla całej produkcji rolnej prowadzonej w gospodarstwie rolnym tj. zarówno produkcji roślinnej jak i zwierzęcej, niezależnie od tego czy szkody wystąpiły wyłącznie w uprawach, czy również w produkcji zwierzęcej.
Kwota utraty dochodu może zostać zwiększona o inne koszty poniesione przez beneficjenta z powodu niekorzystnego zjawiska klimatycznego porównywalnego do klęski żywiołowej lub
pomniejszona o koszty nieponiesione w związku z wystąpieniem tego zjawiska. Do kosztów poniesionych w związku z wystąpieniem szkód można zaliczyć np. koszty związane z zakupem pasz, o ile ten zakup wynika z ujemnego bilansu paszowego w gospodarstwie rolnym spowodowanego szkodami powstałymi w wyniku i niekorzystnych zjawisk atmosferyczny.
Jednocześnie w protokole szacowania szkód powstałych w wyniku wystąpienia niekorzystnych zjawisk atmosferycznych , tj. gradu, deszczu nawalnego, ujemnych skutków przezimowania, przymrozków wiosennych, powodzi, huraganu, pioruna, obsunięcia się ziemi lub lawiny, suszy w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich wprowadzony jest algorytm pozwalający uchwycić wpływ szkód spowodowanych niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi w produkcji roślinnej na utrzymywaną w gospodarstwie rolnym produkcję zwierzęcą dla której rośliny te są podstawowym źródłem żywienia. - Wniosek o rekompensatę zwyżki ceny spowodowanej embargiem nałożonym na Białoruś na nawozy potasowe. Białoruś jest jednym z największych producentów nawozów potasowych na świecie. UE nakładając embargo przyczyni się do znacznego wzrostu cen nawozów potasowych.
Odpowiedź MRiRW:
Na forum Rady Ministrów UE ds. rolnictwa i rybołówstwa w dniach 11-12 października 2021 r. w Luksemburgu na wniosek strony polskiej poruszono temat trudnej sytuacji na rynkach rolnych wynikającej z rosnących cen nawozów. Został złożony wniosek o podjęcie przez Komisję Europejską działań, które ustabilizują bądź czasowo zrekompensują wysokie koszty nawozów, tym samym stabilizując ceny żywności, a także o wsparcie rolników oraz przyjęcie całościowych rozwiązań zapewniających rolnikom możliwość prowadzenia produkcji roślinnej, a konsumentom przystępną cenowo żywność. - Wniosek o stworzenie możliwości elektronicznego dodania załączników podczas składania wniosków o dopłaty do materiału siewnego. Na obecną chwilę wnioski o dopłaty do materiału siewnego składane są w wersji papierowej. Zdaniem Zarządu PIR należy stworzyć możliwość składania wniosków zarówno w wersji papierowej jak i elektronicznej.
Odpowiedź MRiRW:
Obecnie jest realizowana inicjatywa pn. „Okienko dla rolnika” polegająca na opracowaniu i udostępnieniu wybranych usług cyfrowych dla rolnika, w tym elektronicznego wniosku o przyznanie dopłaty do materiału siewnego. Działanie to ma na celu uproszczenie procesu wypełniania i składania wniosku do Agencji Restrukturyzacji Modernizacji Rolnictwa. Wdrożenie nowego rozwiązania powinno nastąpić w ciągu 1-1,5 roku. - Wniosek o ponowne wystąpienie do Ministra Infrastruktury o zmianę przepisów, aby w okresie żniw w miejscu zamieszkania można było kierować kombajnem z zapiętym hederem po drogach publicznych
Odpowiedź MRiRW:
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi już w roku 2016 wystąpilił do Ministra Infrastruktury i Budownictwa z prośbą o podjęcie inicjatywy zmiany przepisów w zakresie umożliwienia przejazdu kombajnem z zamontowanym zespołem tnącym (hederem), po drogach publicznych w okresie lipiec-sierpień. W odpowiedzi na przekazany postulat Minister Infrastruktury i Budownictwa poinformował, że resort transportu analizuje wskazane zagadnienie oraz zwrócił się do instytucji zajmujących się problematyką dróg, ruchu drogowego oraz bezpieczeństwa ruchu drogowego, o przedstawienie opinii w przedmiotowej kwestii. Minister Infrastruktury i Budownictwa pismem z dnia 19 października 2016 r. poinformował, że zebrał opinie w powyższym zakresie m.in. od Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, Komendy Głównej Policji, Instytutu Transportu Samochodowego, Krajowej Rady Zarządów Dróg Powiatowych, Związku Gmin Wiejskich Rzeczypospolitej Polskiej czy Fundacji Zapobiegania Wypadkom Drogowym. Zdecydowana większość opiniujących wskazała na negatywny wpływ ruchu takich pojazdów na bezpieczeństwo ruchu drogowego, z uwagi na ich szerokość, która na lokalnych drogach może być nawet większa od szerokości jezdni, a także na wystające ostre elementy zespołu tnącego, mogące stanowić bardzo duże zagrożenie dla użytkowników drogi, zwłaszcza pieszych i rowerzystów. Skutki zdarzeń drogowych z udziałem tego typu pojazdów mogą być bardzo poważne. Nie bez znaczenia pozostaje również fakt, że miesiąc lipiec i sierpień, to okres zwiększonego ruchu turystycznego. Przejazdy po wąskich drogach samorządowych kombajnów z zamontowanym tzw. hederem mogą też powodować uszkodzenia elementów infrastruktury drogowej (znaków drogowych, urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego). Mając na względzie potencjalny znaczący wpływ na obniżenie poziomu bezpieczeństwa ruchu drogowego, negatywnie oceniono propozycję zmian przepisów. W 2018 r. popierając kolejny wniosek rolników, który wpłynął do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, ponownie zwróciliśmy się do Ministra Infrastruktury z prośbą o rozważenie możliwości wprowadzenia w obowiązujących przepisach o ruchu drogowym rozwiązań, umożliwiających rolnikom przemieszczanie się kombajnami zbożowymi w trakcie prac
żniwnych po drogach, na pola położone od siebie w niewielkich odległościach, bez demontażu zespołu żniwnego. Jednak z uwagi na niekorzystny wpływ na bezpieczeństwo tego typu pojazdów, Minister Infrastruktury ponownie ocenił negatywnie przesłany wniosek. - Wniosek do biura legislacyjnego Rady Ministrów o interpretację prawną ustawy Prawo Łowieckie w zakresie wyliczenia wysokości odszkodowania w przypadku wystąpienia szkody całkowitej, by odszkodowanie wynosiło 100%, a nie w zależności od okresu wystąpienia szkody 30, 50 czy 80% (potrącane są koszty niepozorne, np. koszty zbioru).
Odpowiedź MRiRW:
Zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 13 października 1995 r. – Prawo łowieckie (Dz. U. z 2020 r. poz. 1683) naczelnym organem administracji rządowej w zakresie łowiectwa jest minister właściwy do spraw środowiska. Dlatego wniosek Walnego Zgromadzenia Podkarpackiej Izby Rolnej o zmianę sposobu wyliczania szkody całkowitej wyrządzanej przez zwierzęta łowne w uprawach i płodach rolnych, powinien zostać skierowany, zgodnie z kompetencjami, do Ministerstwa Klimatu i Środowiska. - Wniosek o rozwiązanie problemu ukąszeń zwierząt przez żmije. Dofinansowanie do surowicy. Zarząd PIR prosi o podjęcie działań, by zapewnić finansowanie surowicy dla zwierząt ze środków budżetu państwa, ponieważ żmija jest objęta ochroną gatunkową. Obecnie podkarpaccy rolnicy w takich sytuacjach płacą za surowicę zużytą do leczenia zwierząt.
Odpowiedź MRiRW:
Wniosek Walnego Zgromadzenia Podkarpackiej Izby Rolniczej dotyczący pokrywania kosztów podawania surowicy zwierzętom ukąszonym przez żmije, które znajdują się pod ochroną gatunkową, powinien zostać skierowany, zgodnie z właściwością, do Ministra Klimatu i Środowiska, który kieruje działem administracji rządowej – środowisko. Zgodnie z art. 28 ust. 1 pkt. 1 ustawy z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. z 2020 r. poz. 1220 z późn. zm.) dział środowisko obejmuje sprawy ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego oraz racjonalnego wykorzystywania jego zasobów, w szczególności ochrony przyrody, w tym w parkach narodowych i krajobrazowych, rezerwatach przyrody, oraz bioróżnorodności, ochrony gatunków roślin i zwierząt, prawem chronionych lasów, zwierzyny i innych tworów przyrody. Wniosek mógłby zostać ewentualnie zrealizowany poprzez rozszerzenie o żmije wykazu zwierząt objętych ochroną gatunkową, określonych w art. 126 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2021 r. poz. 1098), w przypadku których za wyrządzone przez nie szkody odpowiedzialność ponosi Skarb Państwa.