Odpowiedź MRiRW na wnioski Walnego Zgromadzenia PIR

W odpowiedzi na wnioski z posiedzenia Walnego Zgromadzenia Podkarpackiej Izby Rolniczej, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi uprzejmie informuje, co następuje:

1. Wniosek o uruchomienie pomocy krajowej do upraw zniszczonych przez klęski żywiołowe w 2021 roku, bez zastosowania 50% redukcji dla gospodarstw, które nie ubezpieczyły swoich upraw na wiosnę 2021 roku z powodu wyczerpania limitu środków na dofinansowanie ubezpieczenia.
   Odpowiedź MRiRW:
   Uprzejmie informuję, że aktualnie prowadzone są prace legislacyjne w zakresie uruchomienia pomocy dla producentów rolnych poszkodowanych w wyniku ubiegłorocznych niekorzystnych zjawisk atmosferycznych. Jednocześnie pomoc udzielana producentom rolnym, w tym również pomoc na wznowienie produkcji rolnej w związku z wystąpieniem szkód w gospodarstwach rolnych lub działach specjalnych produkcji rolnej spowodowanych niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi, musi być zgodna z przepisami dotyczącymi
   pomocy publicznej, w tym :
   a) wytycznymi Unii Europejskiej w sprawie pomocy państwa w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich w latach 2014-2020 (2014/C 204/01) (Dz. Urz. UE z dnia 1.07.2014, C 204) oraz
   b) rozporządzeniem Komisji (UE) nr 702/2014 z dnia 25 czerwca 2014 r. uznającego niektóre kategorie pomocy w sektorach rolnym i leśnym oraz na obszarach wiejskich za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 193 z 01.07.2014, str. 1)
   albo pomoc musi być udzielana w formule de minimis zgodnie z przepisami rozporządzenia Komisji (UE) nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108
   Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz. Urz. UE z dnia 24.12.2013, L 352). Stosownie do przepisów rozporządzenia Komisji (UE) nr 702/2014 art. 25 ust.9 pomoc na wyrównanie szkód spowodowanych przez niekorzystne zjawisko klimatyczne porównywalne do klęski żywiołowej zmniejsza się o 50%, chyba że przyznawana jest ona beneficjentom, którzy wykupili polisę ubezpieczeniową na co najmniej 50% średniej rocznej produkcji lub dochodu związanego z produkcją i obejmującą zagrożenia związane z
   niekorzystnymi zjawiskami klimatycznymi statystycznie najczęściej występującymi w danym państwie członkowskim lub regionie, które są objęte zakresem ubezpieczeń.
2. Wniosek o przywrócenie dopłat do krów matek i bydła od 1 sztuki a nie tak jak jest obecnie od 3 sztuk. W ramach wsparcia związanego z produkcją w sektorach produkcji zwierzęcej realizowane są następujące płatności: do bydła, do krów, do owiec oraz do kóz. Płatność do bydła przysługuje rolnikom posiadającym co najmniej 3 sztuki bydła (dowolnej płci) w wieku nieprzekraczającym 24 miesięcy. Przyznawana jest do liczby sztuk zwierząt kwalifikujących się do płatności w gospodarstwie, nie większej jednak niż 20 sztuk. Płatność do krów przysługuje rolnikom posiadającym co najmniej 3 krowy w wieku ponad 24 miesięcy. Przyznawana jest do liczby sztuk zwierząt kwalifikujących się do płatności w gospodarstwie, nie większej jednak niż 20 sztuk. Płatność do owiec przysługuje rolnikom posiadającym co najmniej 10 maciorek owczych w wieku co najmniej 12 miesięcy. Przyznawana jest do wszystkich zwierząt w gospodarstwie (brak limitu). Płatność do kóz przysługuje rolnikom posiadającym co najmniej 5 samic kozy w wieku co najmniej 12 miesięcy. Wypłacana jest do wszystkich zwierząt w gospodarstwie (brak limitu). Przepis ten dyskryminuje i powoduje likwidację gospodarstw. w szczególności tych małych jakie są na Podkarpaciu. Płatność powinna być przyznawana od pierwszej sztuki w przypadku wszystkich czterech płatności. Ponadto w przypadku płatności do bydła i krów częstym przypadkiem jest utrzymywanie przez rolnika jednej lub dwóch sztuk krów i potomstwa od nich w ilości dwóch sztuk (w sumie cztery sztuki) co nadal nie uprawnia do skorzystania z płatności.
   Odpowiedź MRiRW:
   Pragnę wyjaśnić, że obecny system płatności bezpośrednich będzie obowiązywał do końca bieżącego roku i nie ma już możliwości zmiany obowiązujących zasad kwalifikowalności do
   wsparcia związanego z produkcją. Jednocześnie analizy przeprowadzone na potrzeby zaprojektowanego na lata 2015-2020 systemu płatności bezpośrednich wskazywały, że trudności, których doświadczali rolnicy w sektorze bydła i krów, w nieznacznym stopniu dotykały gospodarstw najmniejszych, w których znajdowały się 1-2 sztuki zwierząt. Wyłączenie ich zatem ze wsparcia i skierowanie środków do gospodarstw małych i średnich było, w opinii Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, w pełni uzasadnione w kontekście celów przedmiotowej płatności, tj. utrzymania pogłowia bydła i krów w skali kraju. Pozwalało bowiem na skuteczniejsze wspieranie dochodów tych gospodarstw, które nie osiągają korzyści wynikających ze skali produkcji, jak gospodarstwa największe, niemniej jednak mają szanse na trwały rozwój. Od 2023 r. planowane są nowe rozwiązania prawne w zakresie Wspólnej Polityki Rolnej. W projekcie Planu Strategicznego WPR na lata 2023-2027 (PS WPR) proponuje się utrzymanie dotychczasowego wsparcia związanego z produkcją do zwierząt, z pewnymi zmianami dotyczącymi warunków kwalifikowalności w przypadku płatności do młodego bydła i krów. Mianowicie, z uwagi na specyficzne trudności, jakich doświadczają rolnicy z województw, w których średnia wielkość gruntów rolnych jest niższa od średniej krajowej (tj. lubelskiego, łódzkiego, małopolskiego, mazowieckiego, podkarpackiego, śląskiego i świętokrzyskiego) przewiduje się, że rolnicy będą mogli się ubiegać o płatność do młodego bydła lub krów posiadając tylko 1 szt. kwalifikujących się zwierząt (w przypadku pozostałych województw – co najmniej 3 szt.). Z przeprowadzonych na potrzeby nowych rozwiązań prawnych w zakresie WPR na lata 2023-2027 analiz wynika bowiem, że w ww. województwach dominują jednostki dysponujące małym areałem użytków rolnych i mniejszą liczbą zwierząt – czyli słabsze ekonomicznie, w związku z czym mają one ograniczone możliwości inwestowania w rozwój. A zatem zasadne jest zastosowanie w regionach o większym rozdrobnieniu odmiennych narzędzi wsparcia niż w województwach, w których średnia powierzchnia gospodarstw jest większa. W przypadku większych gospodarstw rolnych, ze względu na większy potencjał ekonomiczny są one w stanie dokonywać zakupu kolejnych gruntów na powiększenie powierzchni gospodarstw. W odniesieniu do kwestii kwalifikowania się do wsparcia rolników posiadających 1 owce lub kozę, uprzejmie informuję, że osiągnięciu zakładanych w PS WPR celów sprzyja promowanie stad większych, dlatego proponuje się wykluczenie ze wsparcia rolników, którzy posiadają mniej niż 10 kwalifikujących się maciorek owczych i nie mniej niż 5 samic kóz. Ponadto, w dotychczasowej praktyce hodowlanej przyjęło się, że minimalne stado owiec, które ma możliwość normalnego funkcjonowania liczyć powinno 10 szt. maciorek – zwłaszcza, że w przypadku owiec stosuje się głównie rozród naturalny, więc stado powinno być zdolne do utrzymania tryka. Ze względu na fakt, że stada kóz utrzymywane w Polsce są z reguły mniejsze niż stada owiec, ustanowiony w tym przypadku próg jest niższy.