Od 15 marca można składać wnioski o dopłaty. Jakie zmiany pojawiły się w 2021 roku?
Najważniejsze zmiany w systemie wsparcia bezpośredniego w porównaniu z rokiem 2020 to:
- dodatkowe wymogi w ramach płatności do pomidorów:
wymóg założenia uprawy pomidorów z rozsady i minimalna obsada 20 tys. szt./ha; - brak różnicowania wysokości stawki płatności do roślin strączkowych na ziarno
w zależności od powierzchni (dotychczas do pierwszych 75 ha upraw roślin strączkowych przysługiwała dwukrotnie wyższa stawka).
Ponadto, zgodnie z przepisami unijnymi, od roku 2021 konopie odmiany Finola nie są objęte wsparciem w Polsce. Wynika to z faktu, że w przypadku tej odmiany zawartość tetrahydrokanabinolu (THC) w roku 2019 i w roku 2020 przekroczyła dopuszczalną w Unii Europejskiej wartość, tj. 0,2%.
Jednocześnie, od kampanii 2021 r. rolnicy posiadający poniżej 10 ha gruntów ornych, we wnioskach o przyznanie płatności bezpośrednich, w ramach deklarowanych działek rolnych, wypełniając wniosek będą (analogicznie jak obecnie, rolnicy posiadający powyżej 10 ha gruntów ornych) podawali informacje na temat poszczególnych upraw. Zebrane w ten sposób informacje służyć będą realizacji działań PROW.
W roku 2021 nie ma możliwości złożenia uproszczonego oświadczenia zastępującego wniosek o przyznanie płatności. Ponadto od roku 2021 do rolników nie będzie już przesyłany spersonalizowany formularz wniosku wraz z materiałem graficznym w wersji papierowej.
Termin składania wniosku i zmian do wniosku w roku 2021
Wniosek o przyznanie płatności wraz z wymaganymi załącznikami (dokumentami), składa się w terminie od dnia 15 marca do dnia 15 maja br. W związku z tym, że w 2021 r. 15 maja przypada w sobotę, złożenie wniosku możliwe jest do dnia 17 maja 2021 r.
Wniosek może być także złożony w terminie 25 dni kalendarzowych po terminie składania wniosków, tj. do dnia 11 czerwca 2021 r., jednak za każdy dzień roboczy opóźnienia, stosowane będzie zmniejszenie płatności w wysokości 1% należnej kwoty płatności. Zgłoszenia zmian we wnioskach można składać do dnia 31 maja 2021 r.
Sposób składania wniosku
Wnioski składa się w formie elektronicznej, za pośrednictwem aplikacji eWniosekPlus. Aplikacja ta udostępniona jest na stronie internetowej Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR): www.arimr.gov.pl.
Do zapewnienia rolnikom pomocy technicznej w zakresie wypełniania i składania wniosków przez Internet, ustawa zobowiązuje kierownika biura powiatowego ARiMR.
Ogólne informacje o płatnościach bezpośrednich
Rodzaje płatności realizowanych w 2021 r.
- jednolita płatność obszarowa,
- płatność za zazielenienie,
- płatność dla młodych rolników,
- płatność dodatkowa,
- płatności związane z produkcją (w następujących sektorach produkcji zwierzęcej: bydło, krowy, owce, kozy oraz w następujących sektorach produkcji roślinnej: rośliny strączkowe przeznaczone na ziarno, rośliny pastewne, buraki cukrowe, ziemniaki skrobiowe, pomidory, truskawki, chmiel, len i konopie włókniste),
- przejściowe wsparcie krajowe (płatność do tytoniu niezwiązana z produkcją).
Stawki poszczególnych płatności oblicza się poprzez podzielenie określonej dla danej płatności rocznej puli środków finansowych przez kwalifikującą się w danym roku do danego rodzaju płatności liczbę hektarów albo zwierząt.
Warunkiem przyznania pomocy w ramach systemów wsparcia bezpośredniego jest posiadanie przynajmniej 1 ha gruntów kwalifikujących się do płatności, przy czym minimalna powierzchnia pojedynczej działki rolnej, która może być objęta płatnościami obszarowymi, to 0,1 ha. W przypadku rolników otrzymujących wsparcie związane z produkcją do zwierząt, nie jest konieczne spełnienie wymogu powierzchniowego (minimalna wielkość gospodarstwa
1 ha), ale wówczas kwota płatności musi wynosić przynajmniej 200 EUR.
Zgodnie z przepisami unijnymi, wnioskodawcom nie przyznaje się jakichkolwiek korzyści wynikających z sektorowego prawodawstwa rolnego, w tym płatności bezpośrednich, jeżeli warunki wymagane do uzyskania takich korzyści zostały sztucznie stworzone, w sprzeczności z celami tego prawodawstwa (np. nastąpił podział gospodarstwa w celu ominięcia limitów wsparcia).
W przypadku, gdy działka rolna lub zwierzę, do których rolnik ubiega się o przyznanie płatności, stanowią przedmiot posiadania samoistnego i posiadania zależnego, płatności bezpośrednie przysługują posiadaczowi zależnemu. Stosownie do art. 336 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny). Zatem, w odniesieniu do gruntów, płatności bezpośrednie przysługują osobie, która faktycznie użytkuje grunty, utrzymuje je w dobrej kulturze rolnej zgodnej z ochroną środowiska (zgodnie z normami) oraz wypełnia wymogi zasady wzajemnej zgodności. Płatności nie są przewidziane dla właścicieli, którzy, dysponując jedynie tytułem własności do gruntu, nie prowadzą na nim działalności rolniczej.
W przypadku przekazania gospodarstwa, a więc np. sprzedaży czy dzierżawy, najpóźniej do dnia 31 maja danego roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności przez przekazującego gospodarstwo, płatności otrzymuje przejmujący gospodarstwo, pod warunkiem, że do dnia 30 czerwca tego roku złoży odpowiedni wniosek. Jeżeli przekazanie gospodarstwa nastąpiło po 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności przez przekazującego gospodarstwo, wówczas płatności przysługują przekazującemu, jeżeli zostaną spełnione warunki ich przyznania.
W przypadku śmierci rolnika, która nastąpiła od dnia złożenia wniosku o przyznanie płatności do dnia doręczenia decyzji w sprawie ich przyznania, płatności te przysługują spadkobiercy, jeżeli:
- grunty, które były objęte wnioskiem o przyznanie płatności obszarowych, były
w posiadaniu rolnika lub jego spadkobiercy w dniu 31 maja roku, w którym został złożony ten wniosek; - zwierzęta, które były objęte wnioskiem o przyznanie płatności do zwierząt, były
w posiadaniu rolnika lub jego spadkobiercy przez okres, w jakim posiadanie zwierząt jest warunkiem przyznania tych płatności; - spełnia on warunki przyznania danej płatności.
W przypadku śmierci rolnika, która nastąpiła po doręczeniu skierowanej do niego decyzji
w sprawie przyznania płatności, prawa, które przysługiwałyby spadkodawcy jako stronie postępowania, przysługują jego spadkobiercy.
Płatności bezpośrednie przyznawane są do powierzchni użytków rolnych wykorzystywanych przez cały rok kalendarzowy (z wyjątkiem przypadków działania siły wyższej lub okoliczności nadzwyczajnych) do prowadzenia działalności rolniczej lub wykorzystywanych głównie do prowadzenia działalności rolniczej. Ponadto płatnościami mogą być objęte powierzchnie uprawnione do płatności w 2008 r., które po tej dacie przestały spełniać warunki kwalifikowalności w wyniku zalesienia i zobowiązania rolnośrodowiskowego wynikającego ze stosowania schematów pomocowych w ramach II filaru WPR.
Użytki rolne to grunty orne, trwałe użytki zielone, pastwiska trwałe lub uprawy trwałe, w tym szkółki i zagajniki o krótkiej rotacji. Zagajniki o krótkiej rotacji tworzą jednolite gatunkowo uprawy drzew z rodzajów brzoza, topola lub wierzba o powierzchni co najmniej 0,1 ha (warunkiem przyznania płatności do powierzchni tych upraw jest ponadto dokonywanie zbioru plonu w cyklu nie dłuższym niż: 10 lat w przypadku upraw brzozy i 8 lat w przypadku pozostałych upraw).
Prowadzenie działalności rolniczej polega na produkcji, hodowli lub uprawie produktów rolnych lub utrzymywaniu użytków rolnych w stanie nadającym się do wypasu lub uprawy bez konieczności podejmowania działań przygotowawczych wykraczających ponad zwykłe praktyki rolnicze.
Grunty uznaje się za pozostające w stanie nadającym się do wypasu lub uprawy, jeżeli został na nich przeprowadzony przynajmniej jeden zabieg agrotechniczny, mający na celu usunięcie lub zniszczenie niepożądanej roślinności, w terminie do dnia 31 lipca roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności, a w przypadku gruntów, na których znajdują się cenne siedliska przyrodnicze oraz siedliska lęgowe ptaków, zadeklarowanych we wniosku o przyznanie pomocy finansowej w ramach „Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 – w terminie i zakresie określonych w przepisach o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020.
Na gruntach ugorowanych, które zostały zadeklarowane we wniosku o przyznanie płatności jako obszar proekologiczny, ww. zabieg agrotechniczny, mający na celu usunięcie lub zniszczenie niepożądanej roślinności, należy wykonać w terminie do dnia 31 października roku, w którym został złożony ten wniosek.
Płatnościami mogą być objęte również powierzchnie zajmowane przez elementy krajobrazu, położone w obrębie gruntów deklarowanych do płatności. Do elementów tych zalicza się elementy podlegające zachowaniu w ramach norm, a więc rowy do 2 m szerokości, drzewa będące pomnikami przyrody, oczka wodne o łącznej powierzchni mniejszej niż 100 m2 oraz elementy krajobrazu, tj. powierzchnie zajęte przez nieutwardzone drogi dojazdowe, pasy zadrzewień, żywopłoty, ściany tarasów, których szerokość nie przekracza 2 m, grunty orne oraz trwałe użytki zielone, na których znajdują się pojedyncze drzewa, o ile ich zagęszczenie na hektar nie przekracza 100 drzew i działalność rolnicza na tych gruntach prowadzona jest w podobny sposób, jak na działkach rolnych bez drzew. Do płatności kwalifikuje się także powierzchnia stref buforowych.
W przypadku upraw konopi włóknistych, płatności obszarowe przysługują do powierzchni nie większej niż powierzchnia objęta zezwoleniem wydanym zgodnie z art. 47 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. Nie dotyczy to jednak upraw konopi prowadzonych przez jednostki naukowe oraz Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych, w ramach działalności statutowej, a także przez podmioty zajmujące się hodowlą roślin i stosujące konopie włókniste w celach izolacyjnych, które zobowiązane są dołączyć do wniosku o przyznanie płatności zezwolenie wydane na podstawie art. 49 ust. 1 ww. ustawy.
Źródło: ARiMR