Publikujemy odpowiedź MRiRW na wystąpienie Zarządu KRIR na wniosek Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej w sprawie działania Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej PROW 2014-20.
Realizacja każdego z instrumentów wsparcia Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 (PROW 14-20) przyczynia się do realizacji określonego celu szczegółowego Wspólnej Polityki Rolnej. W przypadku instrumentu Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej pomocy udziela się w celu ułatwiania różnicowania działalności, zakładania i rozwoju małych przedsiębiorstw, a także tworzenia miejsc pracy (1), co wynika z treści PROW 14-20.
Pomoc w tym instrumencie przyznaje się, jeżeli biznesplan wnioskodawcy przewiduje utworzenie co najmniej jednego miejsca pracy związanego bezpośrednio z podejmowaną działalnością pozarolniczą objętą pomocą(2). Ponadto, pomoc przyznaje się w wysokości uzależnionej od przewidywanej do utworzenia liczby miejsc pracy(3). Co więcej, liczba planowanych do utworzenia miejsc pracy jest jednym z kryteriów wyboru, za które można otrzymać określoną liczbę punktów na etapie oceny wniosku. Suma punktów uzyskanych w związku ze spełnieniem kryteriów wyboru decyduje o tym, czy pomoc może być przyznana (wymagana minimalna liczba punktów) oraz o kolejności przysługiwania pomocy w ramach danego naboru wniosków.
Osoba, której przyznano pomoc, powinna zrealizować biznesplan, czyli wykonać to, co w nim zawarła, w tym utworzyć przewidziane w biznesplanie miejsca pracy. Trwałość operacji wymaga, aby w określonym czasie po wypłacie pomocy były realizowane konkretne zobowiązania, w tym zobowiązanie do utrzymania miejsc pracy. W celu określenia długości trwania tego czasu posłużono się okresami następującymi po wypłacie pierwszej albo drugiej raty pomocy – w zależności od zobowiązania.
Pomoc jest wypłacana w dwóch ratach – w rozporządzeniu wymieniono warunki wypłaty każdej z nich. Prawidłowo realizowana operacja powinna skutkować wypłatą obu rat pomocy. Nałożenie sankcji w postaci niewypłacenia drugiej raty pomocy oznacza, że beneficjent nie wykonał określonych warunków (§ 18 ust. 2 rozporządzenia). Nie oznacza to, że beneficjent jest zwolniony z realizacji zobowiązań (nadal w jego operację zaangażowane są określone środki publiczne).
Świadczy o tym bez wątpienia § 19 rozporządzenia, który stanowi, że jeżeli beneficjent, któremu upłynął termin na realizację biznesplanu, nie spełniał do dnia upływu 5 lat od dnia wypłaty pierwszej raty pomocy warunków, o których mowa w § 16 pkt 1 i pkt 2 lit. a oraz pkt 3, 4, 6–10, pomoc podlega zwrotowi w całości lub części. W przypadku niespełnienia warunku, o którym mowa w § 16 pkt 2 lit. a – w zakresie utrzymania miejsc pracy przez zmniejszenie liczby utworzonych miejsc pracy lub obniżenie poziomu zatrudnienia – zwrotowi podlega do 100% kwoty pomocy, proporcjonalnie do okresu niespełnienia tego warunku i liczby nieutrzymanych miejsc pracy lub obniżenia poziomu zatrudnienia.
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, która wdraża to działanie, dokonuje weryfikacji realizacji zobowiązań beneficjenta, w tym w zakresie utrzymania miejsc pracy i stosuje wypracowane rozwiązania.
Aktualnie trwa przegląd przepisów rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty oraz zwrotu pomocy finansowej na operacje typu „Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej” w ramach poddziałania „Pomoc na rozpoczęcie pozarolniczej działalności gospodarczej na obszarach wiejskich” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. Kwestia doprecyzowania § 16 ww. rozporządzenia, w poruszonym przez Państwa zakresie, zostanie również przeanalizowana.