W odpowiedzi na pismo Krajowej Rady Izb Rolniczych z dnia 21 października 2024 r. (znak: KRIR/JM/1126/2024), Izby Rolniczej w Opolu z dnia 17 października 2024 r. (znak: BIR/3424/2024) oraz Dolnośląskiej Izby Rolniczej z dnia 17 października 2024 r. (znak L.dz. DIR/1831/2024) dotyczące wydłużenia okresu stosowania nawozów naturalnych na gruntach ornych, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi uprzejmie informuje, co następuje.

Aby uwzględnić niespodziewane warunki pogodowe uniemożliwiające prowadzenie działalności rolniczej, przepisy rozdziału 1.3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 stycznia 2023 r. w sprawie „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”(1) – tzw. programu azotanowego – umożliwiają rolnikom na elastyczne podejście do jesiennego terminu stosowania nawozów naturalnych w następujących wyjątkowych sytuacjach:

  1. niekorzystnych warunków pogodowych – np. nadmiernego uwilgotnienia gleby, wystąpienia suszy – w tych sytuacjach graniczny termin stosowania nawozów to dzień 30 listopada. Przepisy ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne(2) oraz programu azotanowego nie wymagają składania wniosku, uzyskania specjalnego pozwolenia, ani specjalnej zgody. Rolnik sam określa warunki pogodowe i potrzebę stosowania nawozów w terminie późniejszym niż 31 października, ale nie dłużej niż do 30 listopada.
  2. zakładania uprawy jesienią po późno zbieranych przedplonach, buraku cukrowym, kukurydzy lub późnych warzywach – dla tych sytuacji termin stosowania nawozów to koniec jesieni. W przypadku stosowania nawozów pod zakładanie uprawy jesienią po późno zbieranych przedplonach, buraku cukrowym, kukurydzy lub późnych warzywach:
    • dopuszczalna dawka azotu w wieloskładnikowych nawozach mineralnych dla zakładanych upraw nie może przekroczyć dawki 30 kg N/ha;
    • należy szczegółowo udokumentować termin zbioru, datę stosowania nawozu, zastosowane nawozy i ich dawkę oraz termin siewu jesiennej uprawy.

Ocena warunków pogodowych.

Niekorzystne warunki pogodowe najczęściej występują lokalnie, dlatego producent rolny powinien samodzielnie ocenić, uwzględniając panujące warunki pogodowe, możliwość dokonania jesiennego zbioru i zastosowania nawożenia.

Należy jednak pamiętać o tym, że nawożenie w takich sytuacjach nie może być wykonywane później niż do końca listopada. Nie można również nawozić w przypadku kiedy gleba jest zamarznięta, zalana wodą, nasycona wodą lub przykryta śniegiem.

Jednocześnie MRiRW informuje, że wiodącym w sprawie przepisów programu azotanowego, które regulują sprawy poruszone we wniosku Izby Rolniczej w Opolu z dnia 17 października 2024 r. (znak: BIR/3424/2024) jest minister ds. gospodarki wodnej (aktualnie Ministerstwo Infrastruktury). W związku powyższym wnioski dotyczące zmiany terminów stosowania nawozów azotowych należy kierować zgodnie z właściwością do Ministerstwa Infrastruktury.

Podstawa prawna:

  1. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 stycznia 2023 r. w sprawie „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” (Dz.U. 2023 poz. 244)
  2. ustawa z dnia 20 lipca 2017 r. – Prawo wodne (Dz. U. z 2024 r. poz. 1087, 1089, 1473)